Исломда ғазабланмаслик ва асабийлашмаслик тарғиб қилинади. Расулуллоҳ (с.а.в.): “Ғазабланма!” деб хитоб қилмишлар. (1) Қуйидаги ҳадиси шариф эса асабийлашмаслик ҳақидадир: ليس منا من دعا إلى عصبية وليس منا من قاتل على عصبية وليس منا من مات على عصبية “Биздан эмасдир асабий дуо қилган кимса! Биздан эмасдир асабий уришган кимса! Биздан эмасдир асабий ўлиб кетган кимса!” (2) Мазкур ҳадиси шариф матнида уч марта “асабиййа” сўзи тилга олинган бўлиб, уни шарҳ қилувчилар биринчи “асабиййа”ни “золимга ёрдам бериш” маъносида деб, “одамларни асабийлашувга, яъни золимларга ёрдам беришга чақириган кимса”; иккинчи “асабиййа”ни эса “ботил иш, бузуқ иш” деб, “ботил, бекор иш бўйича одамлар билан уришаверадиган кимса”; учинчи “асабиййа”ни эса “жоҳиллик” деб, “жоҳилона ҳолда ўлган кимса”ни ислом суннатига амал қилмаганлар маъносида тушунтирганлар.
***
1. Бухорий 5/5765; Термизий 4/2020; Ҳоким 6/6578; Аҳмад 2/6635, 8729; Табароний “Мўъжам ал-кабир” 2/2093-2097; Байҳақий “Сунан ас-суғро” 3/4496; Ибн Абу Шайба 9/20; Абу Яъло 3/1593; Баззор 2/9000. 2. Абу Довуд 4/5123; Байҳақий “ал-Одоб” 1/170; Суютий “Жомеъ ал-аҳодис” 18/19523; “Жомеъ ас-сағир” 3/7683; Табризий “Мишкот ал-масобеҳ” 3/4907.
|