151 (1219) 2945. Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: «Қурайш ва унинг динига бўйсунадиганлар Муздалифада турар эдилар. Улар «Ал-ҳумса» деб номланардилар. Бошқа араблар эса Арофатда туришар эди. Ислом келганда Аллоҳ азза ва жалла Набийини Арофатга боришга ва ўша ерда туришга амр қилди. Бу (Аллоҳ) субҳонаҳунинг: «Сўнгра одамлар қайтиб тушган жойдан тушинглар» деганидир». (Изоҳ: «Ал-ҳумса» – «шижоатлилар» деганидир. Жоҳилият даврида Қурайш қабиласи бошқа араблардан ўзларини юқори тутишар, улардан ажраб турадиган баъзи имтиёзларни ўзларига раво кўришарди. ҳаж қилишганда бошқаларга қўшилмасдан, Арофатда ҳам алоҳида туришар эди. Арофатдан қайтиб тушишда ҳам айрим бўлиб, одамлардан бошқа жойда имтиёзли бўлиб туришарди).
152 (000) 2946. Ҳишом оталаридан ривоят қиладилар: "Араблар Байтуллоҳни яланғоч ҳолда тавоф қилишар эди. "Фақат «Ал-ҳумса»лар бундай қилишмас эди. Ал-ҳумса – Қурайш ва улардан туғилганлардир. Улар яланғоч тавоф қилишар эди. Фақат Ал-ҳумсалар кийим берсагина кийиб олишар эди. Унда эркаклар эркакларга кийим берар, аёллар эса аёлларга кийим берар эди. «Ал-ҳумса»лар муздалифадан чиқишмас эди. Одамларнинг барчалари Арофатга етиб олишар эди. Ҳишом айтадилар. Отам Оиша розияллоҳу анҳудан ривоят қилиб айтиб берганлар. «Ал-ҳумса» ҳақида Аллоҳ таоло: «Сўнгра одамлар қайтиб тушган жойдан тушинглар», деб айтган. Одамлар Арофатдан тушишар эди, «Ал-ҳумса»лар эса (Арофатга бормасдан) Муздалифадан тушишар эди. Улар: "Бизлар фақат ҳарамдан тушамиз", деб айтишар эди. Қачонки «Сўнгра одамлар қайтиб тушган жойдан тушинглар», ояти нозил бўлганида, улар Арофатга қайтдилар.
153 (1220) 2947. Жубайр ибн Мутъим айтадилар. "Мен туямни йўқотиб қўйдим. Арофа куни уни қидириб борган эдим, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни Арофатда турганларини кўрдим. Шунда мен: "Аллоҳга қасам, бу киши «Ал-ҳумса»ларданку? Бу ерда нима қилиб турибди? Дедим. Чунки Қурайш «Ал-ҳумса»лардан ҳисобланади. (Изоҳ: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам эса Қурайш қабиласиданлар).
|