"Бир миллатнинг ишлари аҳл бўлмаган кишилар қўлига тушиб қолса ёки топширилса, қиёмат соатини кутиб туринг" (Имом Бухорий. "Саҳиҳ", I жузъ, 21-бет).
Шарҳи: Шарҳ ёзувчи олимлар ҳадисга: "Мусулмонларнинг халифалик, қозилик, муфтийлик, имом ва мударрислик каби диний вазифалари аҳли бўлмаган кишилар қўлига тушиб қолса, шу миллатнинг қиёмат соатини кутаверинг, чунки аҳли бўлмаган кишиларни иш бошига қўйиш омонатга хиёнат бўлиши билан бирга, ақлсизлик ва аҳамиятсизлик аломатидир", деб маъно беришади. "Соат" сўзидан бутун дунё ҳалок бўладиган машҳур Қиёмат кунини тушуниш мумкин бўлгани каби, шу миллат бошига келадиган фалокат ва инқирозни ҳам тушуниш мумкин. Бир миллатнинг диний ишлари аҳамиятсиз одамлар қўлига тушиши билан Қиёмат куни бўлмаса-да, шу миллатнинг ҳалокатга учраши ва ҳаёт китобига нуқта қўйилиб, тарих сандиқларига солиниб, унутилиб кетиши мумкин бўлган бир ҳолдир. Бу ҳол шу миллатнинг ўзи учун қиёмат соатидир. Бу ҳадис сўзлари жуда қисқа, лўнда, шу билан бирга, умматнинг ижтимоий-сиёсий ва дунёвий ҳолларда қатъий бир қоида бўлган сўзлардир.. Агарда, дейлик, Шарл Луи Монтескйе (Франсуз файласуфи, ёзувчи (1689-1755).) шундай бир сўз айтганида эди, фаранглар бу сўзни олтин лавҳаларга ёзиб қўяр эдилар.
|