"Виждонингизни роҳатсиз қиладиган ишни қилманг!" (Аҳмад ибн Ҳанбал. "Муснад", V жузъ, 252-бет)
Шарҳи: Кўнгил тиламай, иккиланиш билан қилинган ишларнинг охири кўпинча яхши бўлиб чиқмайди. Расулуллоҳ (с.а.в.) кўнгил қарор топиб ўрнашмаган ва виждон роҳатсиз бўлган ишларни бутунлай қилмасликка шу сабабдан буюрган бўлсалар керак. Лекин бу фармон ҳар ким учун эмас, балки яхши ва ёмонни айира оладиган, икки зарарнинг енгилроғини танлай била-диган, шуларни бир-биридан фарқлашга кучи етадиган, ақлли, доно кишиларга хосдир. Шунингдек: "Нафсинг қарор берган ва қалбинг ором олган нарса покликдир, нафс қарор бермаган, қалбинг ором олмаган нарса гуноҳдир, агарчи муфтийлар фатво бериб турган бўлсалар ҳам" (Аҳмад ибн Ҳанбал. "Муснад", IV жузъ, 194-бет), деб айтилган ушбу ҳадис ҳам ақл соҳиблари учун айтилган бўлса керак. Кўнгиллари қора, амал ва ибодатларида лаззат бўлмаган одамларнинг виждонларида қарор бор-йўқлигида ҳикмат йўқ. Валлоҳу аълам бис-савоб.
|