"Хизматчиларингиз биродарларингиздир. Аллоҳ таоло уларни сизларнинг қўл остиларингизга қўйди. Кимнинг қўл остида шундай биродари бўлса, унга ўзи ейдиган нарсадан едирсин, ўзи киядиган нарсадан кийдирсин. Уларни кучлари етмайдиган хизматларга буюрманглар, агар оғир ишга буюриб қўйсаларинг, уларга ёрдам беринглар" (Имом Бухорий. "Саҳиҳ", I жузъ, 13-бет; Аҳмад ибн Ҳанбал. "Муснад" V жузъ, 158-бет. Лафзлар Имом Бухорийники)
Шарҳи: Қулларга, мардикорларга ёки хизматчиларга муносабат ҳақида Расулуллоҳ (с.а.в.) белгилаб берган қонунлар асоси шудир. Хизматчиларнинг ейиш-ичиш ва кийимлари келишувга мувофиқ хожаси зиммасида бўлса, хожаси ўзи нима еса, хизматчисига ҳам ўша таомлардан едириши ва ўзи қандай кийинса, шундай кийимлардан уларга олиб бериши лозим бўлади. Агар ейиш-ичиш ва кийиш хизматчининг ўзининг бўйнида бўлиш шарти билан келишилган бўл-са, шунга муносиб ҳақ бериш лозимдир. Иш соатлари эса, ҳар мамлакатда, ҳар замонга қараб ўзгариб туриши мумкин бўлгани учун Расулуллоҳ (с.а.в.) буни мусулмонларнинг хоҳишлари ва виждонларига ҳавола қилганлар. Талоқ, атоқ (қул озод қилиш) ва куфр лафзлари масалаларига чўмган муаллифларнинг фиқҳий китобларида қуллар ва хизматчиларнинг хизматлари тўғрисида етарли даражада очиқ ни-зомлар бўлмаганига ҳам таажжуб, ҳам афсус этамиз.
|