Усули фиқҳ уламолари истилоҳида-Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламдан содир бўлган, шаръий ҳукмга далил бўлишга салоҳияти бор ҳар бир гап, амал ёки тақрирга Суннат, дейилади.
Исломдан озгина бўлса ҳам хабардор бўлган ҳар бир кишига маълум ва машҳур бўлган ҳақиқатлардан бири, шариати исломиянинг асосий тўрт масдарларининг биринчиси Қуръони Карим бўлса, иккинчиси Суннати мутаҳҳара эканлигидир. Ҳудди ушбу Суннат, айни усули фиқҳ уламолари истилоҳидаги Суннатдир. Шаръий ҳукмларга алоқаси бор, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан содир бўлган ҳар бир гап, амал ва тақрирни ўрганиб чиққан усули фиқҳ уламоларимиз фиқҳий қонун-қоидалар асосини ишлаб чиқадилар.
Фуқаҳоларииз эса, ўша қоидаларни ишга солиб ҳар бир шаръий амалнинг суннатда келган далилига қараб мартабасини ва адо этиш йўлини баён қиладилар. Улар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан собит бўлган аммо шаръий ҳукм бўлиш салоҳияти йўқ гап, амал ва тақрирлар, шунингдек, халқий ва хулқий сифатлар ҳамда сийратга тегишли маълумотларни ўз ихтисослари доирасидан ташқари деб биладилар. Биз аввал айтиб ўтган, ҳаммани суннатга амал қилишга тарғиб қилишдаги гап-сўз ва тарғиб-ташвиқлар асосан ушбу истилоҳдаги Суннатга тегишлидир.
|