451 –  حَدَّثَنِي أَبُو كُرَيْبٍ مُحَمَّدُ بْنُ الْعَلاَءِ وَالْقَاسِمُ بْنُ زَكَرِيَّاءَ بْنِ دِينَارٍ وَعَبْدُ بْنُ حُمَيْدٍ قَالُوا حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ مَخْلَدٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ بِلاَلٍ حَدَّثَنِي عُمَارَةُ بْنُ غَزِيَّةَ الأنْصَارِيُّ عَنْ نُعَيْمِ بْنِ عَبْدِ اللهِ الْمُجْمِرِ قَالَ رَأَيْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ يَتَوَضَّأُ فَغَسَلَ وَجْهَهُ فَأَسْبَغَ الْوُضُوءَ ثُمَّ غَسَلَ يَدَهُ الْيُمْنَى حَتَّى أَشْرَعَ فِي الْعَضُدِ ثُمَّ يَدَهُ الْيُسْرَى حَتَّى أَشْرَعَ فِي الْعَضُدِ ثُمَّ مَسَحَ رَأْسَهُ ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَهُ الْيُمْنَى حَتَّى أَشْرَعَ فِي السَّاقِ ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَهُ الْيُسْرَى حَتَّى أَشْرَعَ فِي السَّاقِ ثُمَّ قَالَ هَكَذَا رَأَيْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَتَوَضَّأُ وَقَالَ قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنْتُمُ الْغُرُّ الْمُحَجَّلُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ إِسْبَاغِ الْوُضُوءِ فَمَنِ اسْتَطَاعَ مِنْكُمْ فَلْيُطِلْ غُرَّتَهُ وَتَحْجِيلَهُ

451/1. Нуъайм ибн Абдуллоҳ ал-Мужмир розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади. «Мен Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳунинг таҳорат олиб, юзларини ювиб, таҳоратни мукаммал қилиб, сўнгра ўнг қўлларини ювиб, ҳатто елкадан билаккача бўлган қисмини ювишга киришганларини кўрдим. Сўнгра чап қўлларини ювиб, ҳатто елкадан билаккача бўлган қисмини ювишга киришиб, сўнгра бошларига масҳ тортиб, кейин ўнг оёқларин ювиб, ҳатто болдирни ҳам ювдилар. Кейин чап оёқларини ювиб, ҳаттоки болдирни ҳам ювганларини кўрдим. Сўнгра Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳу: «Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг мана шундай таҳорат қилганларини кўрдим», дедилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Сизлар таҳоратни мукаммал қилганингиз учун қиёмат куни пешонаси, оёқ ва қўли оқ қашқа бўлувчисизлар. Сизлардан қайси бирингиз пешонасидаги ва оёқ ҳамда қўлидаги қашқани узун қилишга қодир бўлса, узайтираверсин, яъни аъзоларини тепароқ қисмигача ювиб, оқ қашқасини узайтираверсин», дедилар».

452 – وحَدَّثَنِي هَارُونُ بْنُ سَعِيدٍ الأيْلِيُّ حَدَّثَنِي ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِي عَمْرُو بْنُ الْحَارِثِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِي هِلاَلٍ عَنْ نُعَيْمِ بْنِ عَبْدِ اللهِ أَنَّهُ رَأَى أَبَا هُرَيْرَةَ يَتَوَضَّأُ فَغَسَلَ وَجْهَهُ وَيَدَيْهِ حَتَّى كَادَ يَبْلُغُ الْمَنْكِبَيْنِ ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَيْهِ حَتَّى رَفَعَ إِلَى السَّاقَيْنِ ثُمَّ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ إِنَّ أُمَّتِي يَأْتُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ غُرًّا مُحَجَّلِينَ مِنْ أَثَرِ الْوُضُوءِ فَمَنِ اسْتَطَاعَ مِنْكُمْ أَنْ يُطِيلَ غُرَّتَهُ فَلْيَفْعَلْ

452/2. Нуъайм ибн Абдуллоҳ розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Бу зот: «Абу Ҳурайранинг таҳорат қилиб, юзлари ва қўлларини ювиб, ҳатто елкаларигача сув етказганларини, сўнгра икки оёқларини ювиб, ҳатто болдирларигача сув етказганларини кўрдим. Сўнгра Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳу: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «Албатта, умматларим таҳорати изи сабабли қиёмат куни пешонаси, оёқ-қўлларидаги оқ қашқа билан келишади. Сизлардан қайси бирингиз ўша қашқасини узайтиришга қодир бўлса, бажараверсин, яъни аъзоларини тепа  қисмигача ювиб қашқасини узайтираверсин», деб айтганларини эшитганман», дедилар», деб айтдилар.

453 - حَدَّثَنَا سُوَيْدُ بْنُ سَعِيدٍ وَابْنُ أَبِي عُمَرَ جَمِيعًا عَنْ مَرْوَانَ الْفَزَارِيِّ قَالَ ابْنُ أَبِي عُمَرَ حَدَّثَنَا مَرْوَانُ عَنْ أَبِي مَالِكٍ الأشْجَعِيِّ سَعْدِ بْنِ طَارِقٍ عَنْ أَبِي حَازِمٍ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ إِنَّ حَوْضِي أَبْعَدُ مِنْ أَيْلَةَ مِنْ عَدَنٍ لَهُوَ أَشَدُّ بَيَاضًا مِنَ الثَّلْجِ وَأَحْلَى مِنَ الْعَسَلِ بِاللَّبَنِ وَلاَنِيَتُهُ أَكْثَرُ مِنْ عَدَدِ النُّجُومِ وَإِنِّي لأَصُدُّ النَّاسَ عَنْهُ كَمَا يَصُدُّ الرَّجُلُ إِبِلَ النَّاسِ عَنْ حَوْضِهِ قَالُوا يَا رَسُولَ اللهِ أَتَعْرِفُنَا يَوْمَئِذٍ قَالَ نَعَمْ لَكُمْ سِيمَا لَيْسَتْ لأَحَدٍ مِنَ الأُمَمِ تَرِدُونَ عَلَيَّ غُرًّا مُحَجَّلِينَ مِنْ أَثَرِ الْوُضُوءِ

453/3. Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Албатта ҳавзим Айла шаҳри билан Адан шаҳри оралиғидаги масофадан ҳам узоқроқдир. У ҳавз қордан оқ, асал, сутдан мазалидир. Идишлари юлдуз ададидан ҳам кўпроқдир. Мен одамларни ўша ҳавзга тушишдан худди киши одамларнинг туясини сув ҳавзасига тушишидан тўсгани каби тўсаман», деганларида, саҳобалар: «Эй Аллоҳнинг расули! Ўша куни бизни танийсизми?» дейишди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳа, танийман. Ўша куни сизларда бир сиймо бўлади, у сиймо бошқа умматлардан бирортасида бўлмайди. Сизлар менинг ҳавзимга таҳорат излари сабабли пайдо бўлган оқ қашқаларингиз билан тушасизлар», дедилар.

454 - وحَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ وَوَاصِلُ بْنُ عَبْدِ الأعْلَى وَاللَّفْظُ لِوَاصِلٍ قَالاَ حَدَّثَنَا ابْنُ فُضَيْلٍ عَنْ أَبِي مَالِكٍ الأشْجَعِيِّ عَنْ أَبِي حَازِمٍ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ تَرِدُ عَلَيَّ أُمَّتِي الْحَوْضَ وَأَنَا أَذُودُ النَّاسَ عَنْهُ كَمَا يَذُودُ الرَّجُلُ إِبِلَ الرَّجُلِ عَنْ إِبِلِهِ قَالُوا يَا نَبِيَّ اللهِ أَتَعْرِفُنَا قَالَ نَعَمْ لَكُمْ سِيمَا لَيْسَتْ لأَحَدٍ غَيْرِكُمْ تَرِدُونَ عَلَيَّ غُرًّا مُحَجَّلِينَ مِنْ آثَارِ الْوُضُوءِ وَلَيُصَدَّنَّ عَنِّي طَائِفَةٌ مِنْكُمْ فَلاَ يَصِلُونَ فَأَقُولُ يَا رَبِّ هَؤُلاَءِ مِنْ أَصْحَابِي فَيُجِيبُنِي مَلَكٌ فَيَقُولُ وَهَلْ تَدْرِي مَا أَحْدَثُوا بَعْدَكَ

454/4. Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Умматларим менинг ҳавзимга тушганларида бошқа одамларнинг худди бир киши бошқа кишиларнинг туясини (сув ичишдан) тўсиб ҳайдагани каби мен ҳам ҳайдайман», деганларида, саҳобалар: «Эй Аллоҳнинг набийси! Бизни танийсизми?» дейишди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳа, танийман! Сизларда ўша куни бир сиймо бўлиб, сизлардан бошқаларда у бўлмайди. Таҳорат изи сабабли содир бўлган оқ қашқа билан (ҳавзимга) тушасизлар. Сизлардан бўлган бир тоифа (ҳавзимга) тушишдан тўсилгани учун етиб кела олишмайди. Мен: «Эй Раббим! Булар менинг асҳобларимдан-ку?» десам, бир фаришта жавоб бериб: «Сендан кейин улар нималар қилишганини биласанми?» деб айтади», дедилар.

455 - وحَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُسْهِرٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَارِقٍ عَنْ رِبْعِىِّ بْنِ حِرَاشٍ عَنْ حُذَيْفَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِنَّ حَوْضِي لاَبْعَدُ مِنْ أَيْلَةَ مِنْ عَدَنٍ وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ إِنِّي لاَذُودُ عَنْهُ الرِّجَالَ كَمَا يَذُودُ الرَّجُلُ الإبِلَ الْغَرِيبَةَ عَنْ حَوْضِهِ قَالُوا يَا رَسُولَ اللهِ وَتَعْرِفُنَا قَالَ نَعَمْ تَرِدُونَ عَلَيَّ غُرًّا مُحَجَّلِينَ مِنْ آثَارِ الْوُضُوءِ لَيْسَتْ لأَحَدٍ غَيْرِكُمْ

455/5. Ҳузайфа розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Менинг ҳавзим Айла шаҳри билан Адан шаҳри оралиғидаги масофадан ҳам узоқроқдир. Менинг жоним Унинг қўлида бўлган Зотга қасамки, мен ҳавзимдан кишиларни худди бир киши сув ҳавзасидан нотаниш туяни узоқлатиб ҳайдагани каби ҳайдайман», деганларида, саҳобалар: «Эй Аллоҳнинг расули! Бизни танийсизми?» дейишди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳа, танийман! Таҳорат изи сабабли содир бўлган оқ қашқа билан менинг ҳавзимга тушасизлар. (Ўша кунда) сизлардан бошқа бир кишида у қашқа бўлмайди», дедилар.

456 –  حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَيُّوبَ وَسُرَيْجُ بْنُ يُونُسَ وَقُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ وَعَلِيُّ بْنُ حُجْرٍ جَمِيعًا عَنْ إِسْمَعِيلَ بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ ابْنُ أَيُّوبَ حَدَّثَنَا إِسْمَعِيلُ أَخْبَرَنِي الْعَلاَءُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَتَى الْمَقْبُرَةَ فَقَالَ السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ دَارَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللهُ بِكُمْ لاَحِقُونَ وَدِدْتُ أَنَّا قَدْ رَأَيْنَا إِخْوَانَنَا قَالُوا أَوَلَسْنَا إِخْوَانَكَ يَا رَسُولَ اللهِ قَالَ أَنْتُمْ أَصْحَابِي وَإِخْوَانُنَا الَّذِينَ لَمْ يَأْتُوا بَعْدُ فَقَالُوا كَيْفَ تَعْرِفُ مَنْ لَمْ يَأْتِ بَعْدُ مِنْ أُمَّتِكَ يَا رَسُولَ اللهِ فَقَالَ أَرَأَيْتَ لَوْ أَنَّ رَجُلاً لَهُ خَيْلٌ غُرٌّ مُحَجَّلَةٌ بَيْنَ ظَهْرَيْ خَيْلٍ دُهْمٍ بُهْمٍ أَلاَ يَعْرِفُ خَيْلَهُ قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اللهِ قَالَ فَإِنَّهُمْ يَأْتُونَ غُرًّا مُحَجَّلِينَ مِنَ الْوُضُوءِ وَأَنَا فَرَطُهُمْ عَلَى الْحَوْضِ أَلاَ لَيُذَادَنَّ رِجَالٌ عَنْ حَوْضِي كَمَا يُذَادُ الْبَعِيرُ الضَّالُّ أُنَادِيهِمْ أَلاَ هَلُمَّ فَيُقَالُ إِنَّهُمْ قَدْ بَدَّلُوا بَعْدَكَ فَأَقُولُ سُحْقًا سُحْقًا
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ ابْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ يَعْنِي الدَّرَاوَرْدِيَّ ح وحَدَّثَنِي إِسْحَقُ بْنُ مُوسَى الأنْصَارِيُّ حَدَّثَنَا مَعْنٌ حَدَّثَنَا مَالِكٌ جَمِيعًا عَنِ الْعَلاَءِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ خَرَجَ إِلَى الْمَقْبُرَةِ فَقَالَ السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ دَارَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللهُ بِكُمْ لاَحِقُونَ بِمِثْلِ حَدِيثِ إِسْمَعِيلَ بْنِ جَعْفَرٍ غَيْرَ أَنَّ حَدِيثَ مَالِكٍ فَلَيُذَادَنَّ رِجَالٌ عَنْ حَوْضِي

456/6. Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мақбара олдига келиб: «Эй мўминлар диёри қавми! Сизларга салом бўлсин. Худо хоҳласа, бизлар ҳам сизларга йўлиқурмиз, қани биз биродарларимизни кўрсак эди», деганларида, саҳобалар: «Эй Аллоҳнинг расули! Биз сизнинг биродарларингиз эмасмизми?» дедилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Сизлар саҳобийларимсиз, биродарларимиз ҳали келишмаган», дедилар. Саҳобалар: «Эй Аллоҳнинг расули! Умматингиздан ҳали келмаганларини қандай танийсиз?» дейишганида, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Билмайсизларми, агар бир кишининг қора-қура отлари орасида оқ қашқали оти бўлса, ўша оқ қашқали отини танимасмиди?» дедилар. Саҳобалар: «Танийди, эй Аллоҳнинг расули!» дейишди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Улар таҳоратлари сабабли оқ  қашқа бўлиб келишади. Мен эса уларни ҳавзга олиб келаман. Огоҳ бўлинг! Худди адашиб юрган бегона туяни (сув ҳавзасидан) ҳайдаган киши каби ҳавзимдан (бегона) кишиларни ҳайдаб, (умматиларимни) «Келинглар!» деб чақираман. Менга «Улар сендан кейин (динни) ўзгартириб юборишган», дейилса, мен: «Ундай бўлса, узоқ-узоқ туришсин», дейман», дедилар.
Бу ерда юқоридаги ҳадис такрор келган. Фақат «ҳавзимдан (бегона) кишиларни ҳайдайман» жумласи зикр этилмаган.