Абу Бакр Сиддиқнинг (р.а.) исмлари Абдуллоҳ ибн Усмон, лақаблари Атиқ эди. Мана шунга жумҳур олимлар, муҳаддислар, сийрат ва тарих аҳллари иттифоқ қилишган. Яна кимлардир Атиқ - бу исмлари, дейишган. Аввалгиси саҳиҳдир. Аммо бунинг нимага Атиқ деб аталгани ҳақида ихтилоф қилишган.
Оишадан (р.а.) ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Абу Бакр дўзахдан Аллоҳнинг атиқидир, яъни озод қилинганидир», дедилар. Оиша (р.а.): «Мана шу кундан бошлаб Абу Бакр (р.а.) Атиқ, деб номланди», дедилар.
Мусъаб ибн Зубайр (р.а.) ва бошқа қариндошлари: « Абу Бакр (р.а.) Атиқ, деб номланди, чунки насабларида айбли бирор нарса йўқ эди», дейишди.
Булардан яна бири Али ибн Абу Толибни Абу Туроб, деб лақаблашларидир. Кунялари эса Абулҳасан эди.
746/1. Саҳиҳ ривоятларда келтирилишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Алини (р.а.) масжидда ухлаётган ҳолда кўрдилар. У кишининг устиларида бироз тупроқ бор эди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Тур, эй Абу Туроб (тупроқ отаси), тур, эй Абу Туроб», деб айтдилар. Бас, мана шу чиройли, яхши лақабни ўзларига хослаб олдилар.
747/2. Саҳл ибн Саъддан (р.а.) ривоят қилинади. Бу зот: «Мана шу Абу Туроб Алининг энг яхши кўрган исмлари эди. Бу исм билан чақирилишини яхши кўрардилар», деганлар. Имом Бухорий ва Муслим ривоятлари.
748/3. Саҳиҳ ривоятларда келишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Хирбоқ исмли кишини қўли узун бўлгани учун Зулядайн (икки қўл эгаси), деб чақирдилар. Имом Бухорий мана шу лафз ила «Ал-Бирру вассила» китобининг аввалида ривоят қилганлар.
|