8. Абу Айюб ал-ансорий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳожатга борсангиз, қиблага қараб қазои ҳожат ёки бавл қилманглар. Қиблага орқа тарафингиз билан туриб ҳам ҳожат қилманг, балки шарқ ёки ғарб тарафга юзланинг (қараб ҳожат чиқаринг) дедилар». Абу Айюб: «Шом диёрларига келиб қарасак, ҳожатхоналари қиблага қараб қурилган экан, (ҳожатхонада) имкон қадар бошқа томонга бурилиб (ҳожат чиқардик) ва Аллоҳга истиғфор айтдик», дедилар. Абу Ийсо «Бу бобда Абдуллоҳ ибн ал-Ҳарс, Маъқал ибн Абил Ҳайсам, абу Умома, абу Ҳурайра ва Саҳл бин Ҳунайф розияллоҳу анҳулардан ҳам ривоятлар бор. Абу Айюб розияллоҳу анҳунинг ҳадислари бу бобдаги энг саҳиҳи ва энг ҳасанидир», дедилар. Абул Валид ал-Маккий шундай дейдилар: «Имом Шофеъ абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Идрийс: «Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «Қиблага қараб қазои ҳожат ёки бавл қилманг ва унга тескари қараб ҳам ўтирманг» деган сўзларининг маъноси: «чўл, очиқ ва яланглик жойларда» деганидир. Аммо уйларда қурилган ҳожатхоналарда қиблага қараб ҳожат чиқариш мумкиндир», деган эканлар. Ишоқ (Исҳоқ) ибн Роҳавайҳ ҳам шундай деганлар. Аҳмад ибн Ҳанбал: «Қазои ҳожат ва бавл қилишда қиблага орқасини қилшга руҳсат бор. Аммо қибла тарафга қараб ҳожат чиқариш мумкин эмас», деган эканлар. У зотнинг бу сўзларидан «саҳрода ҳам, уйларда қурилган ҳожатхоналарда ҳам қибла тарафга қараб ҳожат чиқариш мумкин эмас», деган хулоса келиб чиқади.
|