135 - حَدَّثَنَا عُبَيْدُ الله بْنُ سَعِيدٍ وَعَبْدُ بْنُ حُمَيْدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا أَبُو عَامِرٍ الْعَقَدِيُّ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ بِلاَلٍ عَنْ عَبْدِ الله بْنِ دِينَارٍ عَنْ أَبِي صَالِحٍ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ الإيْمَانُ بِضْعٌ وَسَبْعُونَ شُعْبَةً وَالْحَيَاءُ شُعْبَةٌ مِنَ الإيْمَانِ

135/1. Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Иймон етмишдан ортиқ бўлакдир. Ҳаё иймон бўлакларидан биридир», дедилар.

136 - حَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ سُهَيْلٍ عَنْ عَبْدِ الله بْنِ دِينَارٍ عَنْ أَبِي صَالِحٍ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ الله صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الإيمَانُ بِضْعٌ وَسَبْعُونَ أَوْ بِضْعٌ وَسِتُّونَ شُعْبَةً فَأَفْضَلُهَا قَوْلُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَأَدْنَاهَا إِمَاطَةُ الأذَى عَنِ الطَّرِيقِ وَالْحَيَاءُ شُعْبَةٌ مِنَ الإيْمَانِ

136/2. Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Иймон етмишдан ёки олтмишдан ортиқ бўлакдир. Буларнинг энг афзали «Ла илаҳа иллаллоҳ» бўлса, энг пасти одамлар юрадиган йўлдан озор берувчи нарсаларни олиб ташлашдир. Ҳаё ҳам ўша иймон бўлакларидан биридир», дедилар.

137 - حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ وَعَمْرٌو النَّاقِدُ وَزُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ قَالُوا حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنِ الزُّهْرِيِّ عَنْ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ سَمِعَ النَّبِيَّ صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَجُلاً يَعِظُ أَخَاهُ فِي الْحَيَاءِ فَقَالَ الْحَيَاءُ مِنَ الإيْمَانِ
حَدَّثَنَا عَبْدُ بْنُ حُمَيْدٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِيِّ بِهَذَا الإسْنَادِ وَقَالَ مَرَّ بِرَجُلٍ مِنَ الأنْصَارِ يَعِظُ أَخَاهُ

137/3. Солимнинг оталаридан қилган ривоятларида айтилишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир кишининг биродарига ҳаё ҳақида ваъз қилаётганини эшитдилар. (Яъни: «Жуда қаттиқ ҳаёли бўлма! Ўзингга қийин бўлади», дерди.) Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳаё иймондандир», деб айтдилар.
Бу ерда юқоридаги ҳадис такрор келган. Фақат «бир киши», деган сўз «ансорий киши» лафзи ила келган.

138 - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى وَمُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ وَاللَّفْظُ لابْنِ الْمُثَنَّى قَالاَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا السَّوَّارِ يُحَدِّثُ أَنَّهُ سَمِعَ عِمْرَانَ بْنَ حُصَيْنٍ يُحَدِّثُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ قَالَ الْحَيَاءُ لاَ يَأْتِي إِلاَّ بِخَيْرٍ فَقَالَ بُشَيْرُ بْنُ كَعْبٍ إِنَّهُ مَكْتُوبٌ فِي الْحِكْمَةِ أَنَّ مِنْهُ وَقَارًا وَمِنْهُ سَكِينَةً فَقَالَ عِمْرَانُ أُحَدِّثُكَ عَنْ رَسُولِ الله صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَتُحَدِّثُنِي عَنْ صُحُفِكَ

138/4. Имрон ибн Ҳусайн розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Бу зот: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «Ҳаё фақат яхшилик олиб келади», деб айтган сўзларини гапирсалар, Бушайр ибн Каъб: «Ҳикматда ёзилишича, ҳаёда виқор ҳамда хотиржамлик бор», деб айтди. Шунда Имрон розийаллоҳу анҳу унга қарата: «Мен сенга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сўзларини гапирсам, сен бўлсанг саҳифангдаги нарсаларни сўзлайсан-а», дедилар.

139 - حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَبِيبٍ الْحَارِثِيُّ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ إِسْحَقَ وَهُوَ ابْنُ سُوَيْدٍ أَنَّ أَبَا قَتَادَةَ حَدَّثَ قَالَ كُنَّا عِنْدَ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ فِي رَهْطٍ مِنَّا وَفِينَا بُشَيْرُ بْنُ كَعْبٍ فَحَدَّثَنَا عِمْرَانُ يَوْمَئِذٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ الله صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الْحَيَاءُ خَيْرٌ كُلُّهُ قَالَ أَوْ قَالَ الْحَيَاءُ كُلُّهُ خَيْرٌ فَقَالَ بُشَيْرُ بْنُ كَعْبٍ إِنَّا لَنَجِدُ فِي بَعْضِ الْكُتُبِ أَوِ الْحِكْمَةِ أَنَّ مِنْهُ سَكِينَةً وَوَقَارًا لله وَمِنْهُ ضَعْفٌ قَالَ فَغَضِبَ عِمْرَانُ حَتَّى احْمَرَّتَا عَيْنَاهُ وَقَالَ أَلاَ أَرَانِي أُحَدِّثُكَ عَنْ رَسُولِ الله صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَتُعَارِضُ فِيهِ قَالَ فَأَعَادَ عِمْرَانُ الْحَدِيثَ قَالَ فَأَعَادَ بُشَيْرٌ فَغَضِبَ عِمْرَانُ قَالَ فَمَا زِلْنَا نَقُولُ فِيهِ إِنَّهُ مِنَّا يَا أَبَا نُجَيْدٍ إِنَّهُ لاَ بَأْسَ بِهِ
حَدَّثَنَا إِسْحَقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ أَخْبَرَنَا النَّضْرُ حَدَّثَنَا أَبُو نَعَامَةَ الْعَدَوِيُّ قَالَ سَمِعْتُ حُجَيْرَ بْنَ الرَّبِيعِ الْعَدَوِيَّ يَقُولُ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ نَحْوَ حَدِيثِ حَمَّادِ بْنِ زَيْدٍ

139/5. Абу Қатода айтдилар: «Биз бир нечта киши Имрон ибн Ҳусайн ҳузурларида эдик. Ичимизда Бушайр ибн Каъб ҳам бор эди. Шу пайт Имрон: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳаёнинг ҳаммаси яхшилик», деганлар», деб айтсалар, Бушайр ибн Каъб: «Баъзи китоб ёки ҳикматда кўрганмизки, ҳаёда Аллоҳ учун виқорли ва хотиржам бўлиш бор ҳамда унда заифлик ҳам бор», деди. Имроннинг Бушайр айтган сўзга аччиқлари келди, ҳатто икки кўзлари қизариб кетди. Имрон: «Мен сенга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтган сўзларини зикр қилсам, сен унга қарши бўлмоқдасан», дедилар. Кейин яна Имрон шуни айтсалар, Бушайр ҳам ўз сўзини гапирди. Имроннинг яна аччиқлари чиқди. Шунда биз: «Эй Абу Нужайд (яъни, Имрон), Бушайр биздан (яъни, мусулмон), унинг зарари йўқ (яъни, у мунофиқ ҳам, зиндиқ ҳам эмас)», деб айтдик».
Бу ерда юқоридаги ҳадис такрор келган.